Tìm hiểu về các trường hợp hợp đồng bảo hiểm nhân thọ bị vô hiệu? Cách xử lý khi hợp đồng bị vô hiệu hoá

Đôi khi, trong quá trình thực hiện hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, bạn có thể gặp phải tình huống hợp đồng bị vô hiệu. Vậy, điều gì khiến tình trạng vô hiệu xảy ra? Và làm thế nào để khôi phục hợp đồng? Trong bài viết này, tuannq sẽ cùng bạn tìm hiểu về việc hợp đồng bảo hiểm nhân thọ vô hiệu khi nào và cách xử lý tình huống này một cách đúng đắn.

Hợp đồng bảo hiểm vô hiệu ảnh hưởng thế nào?

Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là một minh chứng rõ ràng cho sự thỏa thuận giữa bên mua bảo hiểm và công ty bảo hiểm. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để công ty bảo hiểm có thể chi trả quyền lợi cho người tham gia trong trường hợp sự kiện bảo hiểm xảy ra.

Tuy nhiên, khi hợp đồng bảo hiểm trở thành vô hiệu, giá trị pháp lý của hợp đồng đó sẽ mất đi và người tham gia bảo hiểm sẽ không còn được hưởng bất kỳ quyền lợi nào theo thỏa thuận trong hợp đồng, dù cho sự kiện bảo hiểm đã xảy ra.

Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ bị vô hiệu có thể chia làm hai loại: hợp đồng bảo hiểm vô hiệu toàn phần và hợp đồng vô hiệu một phần.

• Hợp đồng vô hiệu toàn phần là loại hợp đồng mà tất cả các điều khoản và chính sách đã được thỏa thuận trước đó vi phạm quy định pháp luật hoặc trái với đạo đức xã hội, dẫn đến việc không phát sinh bất kỳ quyền và nghĩa vụ nào của các bên tham gia khi ký kết.
• Trong khi đó, hợp đồng vô hiệu một phần là loại hợp đồng mà một phần nội dung trong hợp đồng bị mất hiệu lực, tuy nhiên, phần còn lại của giao dịch vẫn còn hiệu lực.

Hợp đồng bảo hiểm bị mất hiệu lực trong những trường hợp nào?

Việc không hiểu rõ các điều khoản trong hợp đồng bảo hiểm là một trong những nguyên nhân khiến cho hợp đồng bảo hiểm của người tham gia trở nên vô hiệu. Để tránh tình trạng này, người tham gia bảo hiểm cần chú ý đến các trường hợp sau đây:

Không đóng phí bảo hiểm đúng hạn và đầy đủ

Nhu cầu mua và tìm hiểu về bảo hiểm nhân thọ ngày càng tăng cao. Với mong muốn giúp cho người tham gia linh hoạt trong quá trình đóng phí, nhiều công ty bảo hiểm đã triển khai chính sách cho phép người tham gia đóng phí bảo hiểm theo định kỳ tháng/quý/năm.

Tuy nhiên, vì nghĩa vụ đóng phí bảo hiểm chưa được quan tâm đúng mức, một số khách hàng đã không đóng phí đúng thời hạn. Điều này có thể dẫn đến việc hợp đồng bảo hiểm bị vô hiệu hóa, gây thiệt hại tài chính cho người tham gia.

Để giúp bạn giải quyết vấn đề này, Luật Kinh doanh bảo hiểm quy định rõ ràng rằng công ty bảo hiểm có thể gia hạn đóng phí tối đa là 60 ngày để người tham gia có đủ thời gian để chuẩn bị tài chính. Trong thời gian gia hạn, hợp đồng bảo hiểm vẫn được giữ nguyên hiệu lực, đảm bảo người tham gia vẫn được hưởng quyền lợi bảo hiểm nếu có sự kiện bảo hiểm xảy ra. Vì vậy, cần phải tìm hiểu thật kỹ lý do có nên mua bảo hiểm nhân thọ không trước khi bắt đầu tham gia bh.

Tuy nhiên, nếu hết thời gian gia hạn mà người tham gia bảo hiểm vẫn không đóng phí, thì có 2 trường hợp phát sinh:

• Thứ nhất, hợp đồng sẽ không có giá trị hoàn lại, dẫn đến việc hợp đồng bị vô hiệu và người tham gia sẽ không nhận được bất kỳ khoản phí bảo hiểm nào đã đóng từ trước đến nay.
• Hai là, khi thời hạn đóng phí bảo hiểm của bạn đã hết nhưng bạn vẫn chưa đóng phí và không yêu cầu chấm dứt hợp đồng, công ty bảo hiểm sẽ trừ tiền từ các khoản bảo tức và lãi tích lũy chưa rút (nếu có) của hợp đồng của bạn. Điều này có thể gây ra ba vấn đề sau đây:

1. Nếu mức phí đóng bảo hiểm cho một kỳ lớn hơn giá trị của các khoản bảo tức, lãi tích lũy chưa rút và tiền mặt trừ nợ của hợp đồng, thì khoản phí bảo hiểm chưa đóng còn lại sẽ được tạm ứng từ giá trị tiền mặt trừ nợ của hợp đồng, và hợp đồng của bạn sẽ vẫn có hiệu lực.
2. Nếu giá trị tiền mặt của bạn không đủ để thanh toán cho một kỳ bảo hiểm nào đó, hợp đồng sẽ tự động chuyển đổi sang định kỳ đóng phí ngắn hơn (tối thiểu là hàng tháng) để tiếp tục tạm ứng từ giá trị tiền mặt trừ nợ (nếu có).
3. Nếu giá trị tiền mặt trừ (nếu có) không đủ để đóng phí bảo hiểm hàng tháng, sau khi đã hết thời gian gia hạn đóng phí, thì hợp đồng bảo hiểm của bạn sẽ bị vô hiệu.

Thông tin cung cấp khi tham gia bảo hiểm không chính xác

Một nguyên nhân khác dẫn đến việc hợp đồng bảo hiểm trở nên vô hiệu là do việc cung cấp thông tin không chính xác. Lý do là các công ty bảo hiểm yêu cầu người tham gia cung cấp thông tin chính xác và đầy đủ để đánh giá rủi ro và quyết định việc bồi thường quyền lợi khi sự kiện bảo hiểm xảy ra.

Trong trường hợp người tham gia cung cấp thông tin sai về tuổi, sức khỏe và nghề nghiệp, công ty bảo hiểm sẽ chi trả quyền lợi bảo hiểm theo đúng thỏa thuận trong hợp đồng khi sự kiện bảo hiểm xảy ra. Tuy nhiên, nếu người mua bảo hiểm cố ý khai báo sai thông tin để trục lợi, công ty bảo hiểm có quyền từ chối bồi thường và chấm dứt hợp đồng bảo hiểm.

Vì vậy, đảm bảo cung cấp thông tin chính xác và đầy đủ là điều tối quan trọng để giữ vững quyền lợi bảo hiểm và hợp đồng của người tham gia.

Nhờ người khác ký tên thay nhưng không có giấy tờ ủy quyền

Thông thường, khi tham gia bảo hiểm, người được bảo hiểm hoặc người tham gia sẽ trực tiếp ký tên và điền thông tin vào hồ sơ yêu cầu bảo hiểm. Tuy nhiên, trong trường hợp được người tham gia bảo hiểm ủy quyền để ký tên và điền thông tin, bạn cần nhận được giấy ủy quyền bằng văn bản theo đúng quy định của pháp luật.

Nếu bạn được ủy quyền ký vào hợp đồng bảo hiểm nhưng không có văn bản ủy quyền hợp lệ, thì hợp đồng bảo hiểm sẽ bị vô hiệu và người tham gia sẽ không nhận được quyền lợi bảo hiểm nếu xảy ra rủi ro bất ngờ.

Để tránh những trường hợp tiềm ẩn này, bạn cần lưu ý đúng quy trình ủy quyền và giữ các tài liệu liên quan để có thể chứng minh được quyền lợi của mình khi cần thiết.

Đại lý bảo hiểm không tiến hành nộp thuế cho doanh nghiệp theo yêu cầu

Hiện nay, tình trạng một số đại lý bảo hiểm thu tiền bảo hiểm đầy đủ từ người tham gia nhưng không chuyển tiền lại cho công ty bảo hiểm đang diễn ra. Hành động này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu lực của hợp đồng, mà còn gây thiệt hại về mặt lợi ích chính đáng của người tham gia và ảnh hưởng đến uy tín và hình ảnh của công ty bảo hiểm.

Vì vậy, để tránh tình trạng này, người tham gia không nên hoàn toàn ủy quyền cho tư vấn viên để đảm bảo tính chính xác và đầy đủ của việc đóng phí. Đồng nghĩa trong quá trình đóng phí, người tham gia cần tự kiểm tra lịch sử đóng phí định kỳ để bảo vệ quyền lợi cá nhân trong trường hợp sự kiện bảo hiểm xảy ra.

Hợp đồng bảo hiểm vô hiệu theo quy định của pháp luật dân sự

Hợp đồng bảo hiểm sẽ không có giá trị nếu không đáp ứng được một trong những điều kiện sau đây theo quy định của pháp luật dân sự:

• Người tham gia giao dịch không có năng lực hành vi dân sự.
• Mục đích và nội dung của giao dịch vi phạm các quy định pháp luật và không tuân thủ đạo đức xã hội.
• Người tham gia giao dịch không tự nguyện hoàn toàn.
• Giao dịch không đáp ứng được các yêu cầu về hình thức của giao dịch dân sự.
• Ngoài ra, hợp đồng bảo hiểm cũng sẽ bị vô hiệu nếu trong bản hợp đồng có đối tượng không thể thực hiện được vì lý do khách quan, ngay từ khi ký kết hợp đồng.

Hợp đồng bảo hiểm vô hiệu theo quy định của pháp luật kinh doanh

Theo Điều 22 của Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2000, có những trường hợp khiến hợp đồng bảo hiểm trở thành vô hiệu theo quy định của pháp luật kinh doanh, bao gồm:

• Bên mua bảo hiểm không có quyền lợi có thể được bảo hiểm;
• Đối tượng bảo hiểm không tồn tại tại thời điểm giao kết hợp đồng bảo hiểm;
• Bên mua bảo hiểm biết sự kiện bảo hiểm đã xảy ra khi giao kết hợp đồng;
• Bên mua bảo hiểm hoặc doanh nghiệp bảo hiểm có hành vi lừa dối trong quá trình giao kết hợp đồng bảo hiểm.

Hợp đồng bảo hiểm bị vô hiệu có thể khôi phục lại được không?

Theo quy định của Luật Kinh doanh Bảo hiểm, khi một hợp đồng bảo hiểm bị vô hiệu hóa, người mua bảo hiểm được quyền yêu cầu công ty bảo hiểm nhân thọ khôi phục lại hiệu lực của hợp đồng trong vòng 2 năm kể từ ngày hợp đồng bị vô hiệu hóa. Mục đích của việc này là để bảo đảm quyền lợi bảo hiểm cho người tham gia cá nhân hoặc tham gia gói bảo hiểm nhân thọ cho cả gia đình cho đến khi đến thời hạn đáo hạn.

Tuy nhiên, để được khôi phục hiệu lực của hợp đồng bảo hiểm, người tham gia cần phải đáp ứng một số điều kiện nhất định như sau:

• Trước tiên, bạn cần gửi yêu cầu khôi phục tính hiệu lực của hợp đồng bằng văn bản mẫu và chờ công ty bảo hiểm xem xét.
• Thời điểm có hiệu lực của hợp đồng bảo hiểm phải được thực hiện trước ngày kết thúc hợp đồng.
• Ngoài ra, người được bảo hiểm cần phải cung cấp các bằng chứng về tình trạng sức khỏe và đáp ứng các điều quy định do công ty bảo hiểm đề ra.
• Cuối cùng là thực hiện thanh toán toàn bộ phí bảo hiểm quá hạn, bao gồm cả nợ chưa trả và mức lãi suất bảo hiểm nhân thọ do công ty bảo hiểm công bố, tính đến ngày công ty chấp thuận khôi phục hợp đồng.

Tóm lại, việc khôi phục lại hiệu lực của hợp đồng bảo hiểm bị vô hiệu hóa là điều khả thi theo quy định của Luật Kinh doanh Bảo hiểm, tuy nhiên người tham gia cần phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện được quy định để có thể được khôi phục lại quyền lợi bảo hiểm.

Xử lý hợp đồng bảo hiểm vô hiệu như thế nào?

Theo quy định tại Điều 131, Bộ luật Dân sự 2015, việc xử lý hợp đồng bảo hiểm vô hiệu được thực hiện theo các quy định sau đây:

• Hợp đồng bảo hiểm vô hiệu không ảnh hưởng đến các quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên từ thời điểm xác lập.
• Khi hợp đồng bảo hiểm vô hiệu, các bên phải trả lại cho nhau những gì đã nhận. Nếu không thể trả lại bằng hiện vật thì phải trả lại bằng tiền, trừ khi tài sản giao dịch, hoa lợi, lợi tức thu được bị tịch thu theo quy định của pháp luật. Bên nào gây thiệt hại phải chịu trách nhiệm bồi thường.

Đây là cách diễn giải đơn giản hơn cho người tham gia:

• Các quyền, nghĩa vụ của công ty bảo hiểm và bên được bảo hiểm không có sự thay đổi kể từ thời điểm xác lập.
• Các bên phải đưa tình trạng về trạng thái ban đầu trước khi ký kết hợp đồng bảo hiểm. Nếu hợp đồng bị vô hiệu, công ty bảo hiểm sẽ trả lại phí bảo hiểm, số tiền đã trả bảo hiểm – toàn bộ hoặc tương ứng với phần bị vô hiệu.

Tạm kết

Việc nắm rõ những trường hợp khiến hợp đồng bảo hiểm nhân thọ vô hiệu qua bài viết này là rất quan trọng để bảo vệ quyền lợi của bản thân. Không chỉ đọc kỹ toàn bộ các điều khoản và khai báo đủ, chính xác thông tin, mà bạn cần phải đặc biệt cẩn trọng khi tham gia bất kỳ hợp đồng bảo hiểm nào hay các nhóm nghề trong bảo hiểm nhân thọ, đọc thêm bài viết nên mua bảo hiểm nhân thọ nào để có thêm thông tin.

Nếu có bất cứ thắc mắc nào khác cần được hỗ trợ giải đáp, bạn có thể để lại thông tin ở phần bình luận để được tuannq giải đáp trong thời gian sớm nhất nhé!

Nguyễn Quang Tuấn

Chào mừng đến với trang web của tôi! Tôi là Nguyễn Quang Tuấn, chủ sở hữu website tuannq.vn – một chuyên gia tư vấn bảo hiểm nhân thọ cho cá nhân và doanh nghiệp. Với gần 10 năm làm việc tại Dai-ichi Life Việt Nam, tôi đã tích lũy được không ít kinh nghiệm trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ thông qua vai trò tư vấn, quản lý, trưởng phòng kinh doanh và các vị trí cao hơn tại tổ chức.